Họ Mai Là Dân Tộc Gì? Nguồn Gốc Dòng Họ Mai Bắt Nguồn Từ Đâu

Mỗi người trong chúng ta ai cũng có một họ tên riêng để nhận biết nguồn gốc và họ hàng trong cùng 1 gia đình với nhau. Họ của một người chính là sự nhận dạng huyết thống và nguồn gốc tổ tiên của đứa trẻ. Với đất nước rất đa dân tộc như Việt Nam thì họ cũng đa dạng. Trong bài viết hôm nay, cùng chúng mình tìm hiểu về họ Mai là dân tộc gì? Nguồn gốc của dòng họ Mai và các dòng họ Mai trên Việt Nam.

Họ Mai là dân tộc gì?

Họ Mai là một trong số những dòng họ nội sinh và sớm gắn bó sâu sắc với lịch sử dân tộc Việt Nam. Mai là một trong những họ của người thuộc vùng Văn hóa Đông Á. Họ này có xuất hiện ở Việt Nam nhưng lại rất hiếm. Họ Mai ở Việt Nam tập trung nhiều ở các khu vực miền Bắc Trung Bộ như Thanh Hóa, Nghệ An, Quảng Trị và khu vực Bắc Bộ như Hưng Yên, Nam Định,… ở Việt Nam.
 

Nguồn gốc của dòng họ Mai

Mai An Tiêm

Theo cuốn sách Gia tộc họ Mai xuất bản lần đầu vào năm 2010, Thượng thuỷ tổ là ngài Mai An Tiêm (Mai Yển), con rể vua Hùng Duệ vương (400-258 TCN), ông tổ của nghề trồng dưa hấu tại Việt Nam.

Theo gia phả của họ Mai làng Hậu Trạch lưu giữ lại thì trong thời vua Hùng Vương thứ 6, Mai Yển do lập nhiều công trạng nên được nhà vua yêu mến và gả con gái cho. Cứ mỗi lần có lễ trọng, vua đều ban quà cho Mai Yển; tuy nhiên thay vì cảm ơn vua cha thì ông lại nói: “của biếu là của lo, của cho là của nợ”.

Vua cảm thấy rất buồn bực cộng thêm bọn nịnh thần bêu xấu Mai Yển; vua đã ra lệnh đày Mai Yển cùng vợ con ra đảo hoang. Cũng nhờ có loài quạ tha quả về ăn, Mai Yển đã đem hạt gieo, cây cho nhiều quả và thứ quả đó đã nuôi sống gia đình Mai Yển, sau này người ta gọi đó chính là quả dưa hấu.

Khi dưa hấu ngày càng nhiều, gia đình Mai Yển ăn không hết thì liền khắc chữ vào vỏ quả, bỏ xuống biển. Để cho thủy triều đẩy những quả dưa vào bờ, quan quân liền tâu lên nhà vua, mọi người cùng ăn và vui mừng khen loại quả ngọt. Vua biết Mai Yển và vợ con không chết mà còn quan tâm đến nhà vua, tìm cách dâng quả ngon; vua liền hạ lệnh đưa Mai Yển về đất liền để phong lại chức tước.

Bà Tổ họ Mai – Lê Thị Hoa

Về lịch sử dòng họ Mai, có thể khẳng định họ Mai ở Nga Thiện có từ trước giai đoạn Hai Bà Trưng (theo tài liệu bia ký ghi ở đền thờ họ Mai thì bà Trưng là cháu gái của vua Hùng). Đây cũng là họ Mai được phát tích sớm nhất cho đến nay.

Dòng họ Mai bắt đầu từ ông Mai Thông (cha đẻ của ông Mai Tiến) là bạn của ông Lê Thái (cha đẻ bà Lê Thị Hoa), sau này ông Lê Thái gả con gái cho ông Mai Tiến. Cũng vì thế, ông Mai Tiến trở thành khởi tổ cho dòng tộc họ Mai. Dòng tộc họ Mai bắt nguồn từ xã Phú Cốc, huyện Thiên Bản, phủ Nghĩa Hưng, đạo Sơn Nam (nay là huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định) bắt đầu thấy ghi chép từ ông Mai Thông.

Sau này ông Mai Tiến lấy bà Lê Thị Hoa (người cùng huyện thôn Thượng Linh, xã Cảo Linh), sau đó sinh được 4 người con trai là Mai Đạt, Mai Thỏa, Mai An, Mai Trí. Khi ông Mai Tiến bị Thái thú Tô Định bắt ra làm tri huyện Gia Lâm, ông Mai Tiến đã buộc phải đưa vợ con cùng về huyện lỵ.

Khi Tô Định có âm mưu giết chết Mai Tiến thì mẹ con bà Lê Thị Hoa đã bỏ về quê hương để sinh sống ẩn dật, sau đó chiêu tập nghĩa binh để đánh lại Tô Định. Việc đại bại, mẹ con bà Hoa phải chạy vào trang An Nội huyện Nga Sơn để ẩn cư và tạo thành một khu Thượng Trang tại đây.

Khi Hai Bà Trưng phất cờ dậy nghĩa, mẹ con bà đã tham gia nghĩa quân Hai Bà Trưng, bà Lê Thị Hoa trở thành nữ tướng thời đấy. Bốn người con trai cũng tham gia vào đội Tả Hữu tiền phong của nghĩa quân Hai Bà Trưng. Sau khi Hai Bà trưng đánh bại Tô Định, họ đã ban chức tước cho những người có công, mẹ con bà không nhận chức tước mà chỉ xin ban phong cho đất trang An Nội huyện Nga Sơn.

Trưng vương đã đồng ý điều này và ban cho mẹ con bà thực ấp ở huyện Nga Sơn. Mẹ con bà trở về trang An Nội huyện Nga Sơn để lập ấp, rồi chiêu mộ tộc họ Mai ở Phú Cốc, họ Lê ở Thượng Linh và những gia tộc về tụ cư tạo thành một trang đông đúc ở An Nội. Dân làng đã tôn xưng họ Mai là trưởng trong làng.